İş sağlığı ve güvenliği / Çevre farkındalığını arttırmak ve eğitimler haricinde bazı konularda bilinçlendirmeye katkıda bulunmak adına hazırlamış olduğumuz İSG-Ç Bülteninin on ikinci sayısı:

"ŞANTİYELERDE SAHA TERTİP DÜZENİ VE GEÇİŞ YOLLARI"

Şantiyeler yapıları gereği devinimi yüksek ve hareketli çalışma alanlarıdır. Birçok ekip, farklı iş kollarında aynı   anda çalışabilmekte ve işlerine ait riskleri paylaştırabilmektedir.

Özellikle saha tertip düzenindeki sorunlar ve geçiş yolları uygunsuzlukları iş kazalarına neden olmakta veya iş kazalarının sonuçlarını olumsuz yönde etkilemektedir.

12. İSG-Ç Bültenimiz Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği ışığında konuyla ilgili bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır.

Yapı İşlerinde Saha Tertip Düzeni

Yapı alanının düzenli ve temiz tutulması sağlanır. Sivri uçları veya keskin kenarları bulunan malzeme ve atıklar düzenli periyotlarla çalışma alanlarından uzaklaştırılır. Yapı alanından uzaklaştırılması mümkün olmayan sivri veya keskin kenarları bulunan  malzemelerin saplanma riskine karşı gerekli koruyucu malzemeler ile korunması/kaplanması sağlanır. (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Buz, kar, yağmur, kullanılan malzemeler ve diğer etkenlerle kaygan hale gelen çalışma yerleri ve geçitler temizlenerek kaymayı önleyici tedbirler alınır. (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Yapı alanında malzemelerin, yıkılma ve devrilmeleri  önlenir, kazaya sebep olmayacak şekilde istif edilmeleri sağlanır. (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Yapı İşlerinde Saha Tertip Düzeni

Çalışılan yerlerin, gerekli her türlü ekipman ve araçlar dikkate alınarak, çalışanların işlerini yaparken rahatça hareket edebilecekleri genişlikte olması sağlanır. (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Beklenmeyen herhangi bir hareketi nedeniyle  çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyebilecek her türlü malzeme, ekipman ile bunların parçaları güvenli ve uygun bir şekilde sabitlenir. (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Çalışılan yerlerin, gerekli her türlü ekipman ve araçlar dikkate alınarak, çalışanların işlerini yaparken rahatça hareket edebilecekleri genişlikte olması sağlanır. (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Şantiyelerde Geçiş ve Acil Çıkış Yolları

a) Acil çıkış yolları ve kapıları doğrudan dışarıya veya güvenli bir alana açılır ve çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmaz.

b) Acil çıkış yolları ve kapıları herhangi bir tehlike durumunda, bütün çalışanların işyerini derhal ve güvenli bir şekilde terk etmelerine imkan sağlar.

c) Acil çıkış yollarının ve kapılarının sayısı ile yerleşimi ve boyutlarının, yapı alanının ve çalışan barakalarının kullanım şekline ve boyutlarına, içinde bulunan ekipmana, bulunabilecek azami çalışan sayısına ve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olması sağlanır.

ç) Acil çıkış yolları ve kapıları, Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğine göre işaretlenir. İşaretlerin uygun yerlere konulması ve kalıcı olması sağlanır.

d)Acil çıkış yolları ve kapıları ile buralara açılan yol ve kapılarda çıkışı zorlaştıracak hiçbir engel bulunmaz.

e)Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacak sistem bulundurulur. (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Şantiyelerde Aydınlatma Esasları

Yapı işlerinin gündüz yapılması esastır, çalışma yerleri, barakalar ve yollar mümkün olduğu ölçüde doğal olarak aydınlatılır. Gece çalışılmasının gerekli veya zorunlu olduğu çalışmalarda veya gün ışığının yetersiz olduğu durumlarda uygun ve yeterli suni aydınlatma sağlanır, gerekli hallerde darbeye karşı korumalı taşınabilir aydınlatma araçları kullanılır. Suni ışığın rengi, sinyallerin ve işaretlerin algılanmasını engellemeyecek şekilde seçilir.(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Çalışma yerleri, barakalar ve geçiş yollarındaki aydınlatma sistemindeki herhangi bir arızanın çalışanlar için risk  oluşturabileceği yerlerde acil ve yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulundurulur.(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)

Sonuç

İş sağlığı ve güvenliği yönetimi riskleri öngörme prensiplerine üzerine kurulmuştur. Çalışma alanlarında geçiş yollarının kapalı olması, acil çıkış yollarının belirgin olmaması, acil çıkış kapılarının kilitli ve işlevsiz olması ucuz atlatılabilecek birçok kazada ağır kayıplar verilmesine neden olmaktadır.

Özellikle şantiyelerimizde sıkça karşılaştığımız saha tertip düzeni sorunları, geçiş yolu sorunları ve acil çıkış yolları tasarlanmadan yapılan saha çalışmaları, iş kazası riskini arttırmakta ve olası olumsuz bir durumda sonuçları ağırlaştırabilmektedir.

Ayrıca yapının gün ışığından faydalanma oranı azalan mekanlarında kesinlikle suni aydınlatma sistemleri kullanılmalıdır. Şantiyelerde elektrik arızaları ve kesintilerine karşı otomatik olarak devreye giren armatürler olması ve en azından geçiş yollarını standartlara uygun aydınlatması gerekmektedir.

EPY / İSG-Ç BÜLTEN012 "Şantiyelerde Sahip Tertip Düzeni ve Geçiş Yolları "