‘Entegre (Bütünleşik) Tasarım Yönetimi’ günümüzde, modern bir iş yapma biçimi ve yeni bir disiplin olan proje yönetimi olgusu içerisinde, projenin doğru yönetilmesi için en önemli konulardan biri.

Mimari tasarım, projenin büyüklüğüne bakılmaksızın ve projenin tipine ve çeşitliliğine göre, içerisinde birçok karmaşık aktiviteyi barındırabilen bir süreçtir. Bu karmaşıklığı çözebilmek için de tasarımcılar, danışmanlar, malzeme tedarikçileri vb. gibi alanında uzman birçok farklı paydaş sürece dahil olmakta ve bilgi paylaşımları ile tasarıma katkı sağlamaktadırlar. Bu nedenle, birçok paydaşın, fikrin, bilginin dahil olduğu bu uzun süreçte ise, enformasyonun ulaşılabilirliğindeki sıkıntılar, geri dönüşlerdeki aksaklıklar, paydaşlar arasındaki fikir ayrılıkları, vb. gibi sorunların ortadan kaldırılarak, sürecin en etkili bir şekilde yürütülmesinin sağlanması gerekliliği doğmaktadır.

Günümüzde, projelerin karmaşıklık sınıflarının yükselmesi, kalite olgusunun artması, teknolojinin gelişmesi ve binaların teknolojik unsurlarla entegre olması, yeşil binalar gibi ekolojik unsurların da sürece dahil olması gibi etmenler, tasarımın daha etkin bir şekilde yönetilmesi ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Tasarım sürecinin, İşveren tarafından talep edilen ihtiyaçlar doğrultusunda, hedeflenen kalite ve süreçler içerisinde en optimum şekilde ve geri dönüşler olmadan tamamlanması için günümüzde, ‘Entegre (Bütünleşik) Tasarım Yönetimi’ne odaklanıldığı görülmektedir. ‘Entegre (Bütünleşik) Tasarım Yönetimi’ temelde, tasarım aşamasının ilk safhalarından itibaren başlayacak erken iş birliğini karakterize etmekte olup, projeye katkı sağlayan tüm disiplinlerin işin en başından itibaren sürece dahil olduğu, proje ile ilgili temel kararların alınmasında tüm proje katılımcılarının birlikte hareket ettiği ve böylelikle de karar alma sürecinin hızlandığı yönetim sistemidir.

Sektörde ve literatürde yapılan araştırmalara bakıldığında, ‘Entegre (Bütünleşik) Tasarım Yönetimi’ sisteminin ortaya çıkmasına neden olan en önemli etmenler şu şekilde özetlenebilmektedir;

• Spesifik olarak tanımlanmış bir yol haritasının olmaması veya yol haritasının eksik olması veya yol haritasına uyulmaması;
• Proje amaçlarının temel isteklerin tam olarak anlaşılamaması ve anlatılamaması;
• Süreçlerde oluşan iletişim problemleri nedeni ile birçok hatanın ve eksikliğin ortaya çıkması ve bunların da tasarım performansını etkilemesi;
• Proje grupları/ paydaşları arasında ikilemler oluşması;
• Toplantı yapı ve akışının doğru planlanamaması nedeniyle, yapılan tasarım toplantılarının sonunda hiçbir sonuca ulaşılamaması;
• Proje grupları arasında herhangi bir iletişim olmadan bireysel kararların alınması.

Bu sorunların ortadan kaldırılması için aşağıdaki temel etapların izlenmesi ile ‘Entegre (Bütünleşik) Tasarım Yönetimi’ sisteminin uygulamaya konulması çalışılmaktadır:

• Bütünleşik tasarım yönetimi sistemi fikrini benimseyerek projede görev alabilecek proje ekibinin oluşturulması;
• Tasarım amaç ve hedeflerinin net bir şekilde belirlenmesi;
• Tasarımda sürekli gelişim ve optimizasyonunun artırılması;
• Maliyet yönetimi olgusunun projenin en başlarından itibaren tüm proje ekibi tarafından dikkate alınmasının sağlanması;
• Özellikle yeşil bina projelerinde, tasarım sürecinin, çevresel anlamdaki ön çalışmalarla desteklenmesi;
• Detaylı tasarım sürecine başlamadan önce, tasarım öncesi yapılan bu çevresel çalışmaların geri dönüşlerinin değerlendirilmesi ve gerekiyorsa alternatiflerinin çalışılması;
• Tüm proje ekibinin, sürece katılımının sağlaması;
• İlgili proje katılımcıları ile tasarımın gideceği nokta, alınması gerekli tedbirler, tasarım kararları, kısıtlamalar, engeller, yönetmelikler, standartlar, zorluklar, performans hedefleri, vb. gibi öncelikli olarak aşılması gerekli konuların beyin fırtınası yapılarak görüşüldüğü atölye çalışmalarının ve toplantılarının yapılması;
• Doğru zamanda doğru tasarım çıktılarının alınması.

‘Entegre (Bütünleşik) Tasarım Yönetimi’nde, oluşabilecek tüm sorunlara zamanında ve konusunda uzman kişiler tarafından müdahale etme şansı olduğundan, yukarıda belirtilen tüm bu aşamaların ve çalışmaların, projenin ilk etaplarından itibaren, uzman kadrolar yardımıyla yerine getirilmesi durumunda, projenin öncelikli tasarım aşamasında ve akabinde de inşaat aşamasında başarıya ulaşılması kaçınılmaz olacaktır. Bu nedenle, ‘Entegre (Bütünleşik) Tasarım Yönetimi’ günümüzde, modern bir iş yapma biçimi ve yeni bir disiplin olan proje yönetimi olgusu içerisinde, projenin doğru yönetilmesi için en önemli konulardan biri olup, son yıllarda ‘Entegre (Bütünleşik) Tasarım Yönetimi’ hizmeti proje yönetim hizmetlerinin bir parçası haline gelmiş ve İşverenler tarafından farklı türevleri ile özellikle talep edilen bir hizmet olarak karşımıza çıkmaya başlamıştır.

Burcu Yılmaz Üren, Dr.Mimar, BREEAM Assesor